بهترین روش برای پر کردن اوقات فراغت این است که انسان به آینده و خلقت خودش تفکر کند.
 
چکیده: زمان های در زندگی انسان‌ها وجود دارد که آن را اوقات فراغت می‌نامند. استفاده خوب از این اوقات می‌تواند زمینه ای رشد و تعالی بشر باشد و استفاده غلط از آن می‌تواند سبب نابودی شخص شود. با ما همراه باشید.

تعداد کلمات 996 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

سجاد رستمی چورتی

مقدمه

فراغت در لغت به معنای «آسودگی و آسایش» است و معمولاً در تقابل با اشتغالات و درگیری های روزمره که نوعاً موجب خستگی می شود بکار می رود.
فراغت در لغت به معنای آسایش، آسودگی، آسوده شدن از کار روزانه و غیر آن معنا شده است.
اصولاً اوقات فراغت فرصت هایی است که انسان مسئولیت پذیر هیچ گونه تکلیف یا کار موظفی را عهده دار نبوده، زمان در اختیار اوست تا با میل و انگیزه شخصی به امر خاصی بپردازد[1] 

وجود اوقات فراغت در جوامع گذشته _ به رغم وجود بیکاری های فصلی و پنهان در آن جوامع_ مورد تردید است، لیکن در نتیجه پیشرفت صنعت در جهان، خصوصاً در کشورهای توسعه یافته از نیمه قرن بیستم، بشر از رفاه بیشتری نسبت به قرون گذشته برخوردار شده و باعث شده که بسیاری از مردم برای تأمین زندگی خویش کمتر مجبور به انجام کارهای سخت و سنگین باشند و مدت کار روزانه آنها نیز کمتر شده است به طوری که در اکثر کشورهای صنعتی یک روز تعطیل هفتگی به دو و حتی سه روز در هفته افزایش یافته و بدین ترتیب اکثر مردم این کشورها اشتغال به کار اقتصادی شان، نسبت به صد سال قبل، کاهش یافته است. تغییراتی هم در روابط اجتماعی در ارتباط با خانواده کلیسا، فامیل، محله و … اتفاق افتاده و فردگرایی رواج تام یافته است.
از آن جا که انسان جامعه صنعتی امروز، پاسخی برای پرسش های بنیادین خود درباره هستی و مفهوم زندگی نیافته است، لذا از برابر همه آن ها می گریزد و خود را با هیجانات روزمره مشغول می کند.»[2] 
اوقات فراغت به معنی بیکاری، وقت آزاد یا وقت مرده نیست، بلکه اوقات فراغت را می توان فرصت هایی دانست که انسان رها از الزامات و وظایف شغلی، مدرسه ای و اجتماعی، آزادانه و از سر رضایت درونی عهده دار نحوه گذران عمر خویش می شود.  اوقات فراغت فرصت طلایی است که می‌توان با آن، زمینه مناسبی برای رشد و بالندگی افراد را فراهم آورد به شرط آنکه قدرش را بدانیم و با بی‌توجهی از کنارش نگذاریم. 

لحظه‌های فراغت برای افراد هم می‌تواند سازنده و مفید باشد و هم مخرب و ویرانگر، به تعبیر دیگر نبود هدف و بی‌برنامگی، باعث پیدایش فراغت‌های بیمارگونه و انواع انحرافات و بزهکاری‌ها در جامعه می‌شود
اگر برنامه های اوقات فراغت با جهت گیری صحیح و سالم انتخاب شود، بسیاری از نابسامانی های روحی و جسمی و اجتماعی درمان یافته و خلاقیت های فردی و اجتماعی را به بار خواهد آورد.
پرکردن اوقات فراغت یک هنر است که باید آن را آموخت . پر کردن ساعت‌های بیکاری به هر شیوه‌ای صحیح نیست. بهترین روش برای پر کردن اوقات فراغت این است که انسان به آینده و خلقت خودش تفکر کند.
 

اهمیت اوقات فراغت در روایات 

امام صادق (علیه السلام) در هشداری می فرمایند: انسان اگر به کاری مشغول نباشد از فرط خوشی و بیکاری و بیهودگی به کارهایی دست می زند که ضررش بر او و نزدیکانش بسیار است.
این حدیث به اهمیت اوقات فراغت اشاره دارد که انسان وقت خودش را به چیز ارزشمندی اختصاص بدهد و عمر خودش را تلف نکند.
«بار الها، اوقات فراغت من را در راستای هدف خلقتم قرار ده»
خداوندا! اگر برای ما فراغتی از کارهای دنیا مقدّر فرموده ای، پس آن را فرصتی همراه با سلامتی قرار ده که در آن رنجی حاصل نشود و ملامتی به وجود نیاید. تا این که فرشتگانی که به ثبت گناهان ما مأمورند با صحیفه ای خالی از گناه از پیش ما بروند و فرشتگان مأمور به نیکی ها، خوشحال از اعمالی که از ما نوشته اند، از نزد ما برگردند. حضرت امام سجاد (علیه السلام)[3]
 

اوقات فراغت در روستاها

اوقات فراغت در روستاهای ایران از اواسط پاییز آغاز و تا اواخر زمستان به طول می‌انجامید و مراسمی از قبیل نامزدی، ازدواج، ختنه‌سوران و … اغلب در پاییز که مردم فراغت کافی برای تدارک و برگزاری آن داشتند برگزار می‌گردید. این دوران طولانی فراغت یا رکود در زندگی روستائیان منحصراً به زیر کُرسی نشستن و قصه گفتن و گاهی شب‌نشینی رفتن به منزل اقوام و همسایگان می‌گذشت و طبیعتاً نیازی به فضایی خاص برای این منظور وجود نداشت. این روال با تغییراتی کماکان ادامه دارد. مَعَ الْفَرَاغِ تَکونُ الصَّبْوَة؛[4] همراه با فراغت، تمایل به خواسته های شیطانی حاصل می شود.  برای اوقات فراغت خودتان برنامه داشته باشید و الا اسیر دام شیطان می شوید. 
 

انواع اوقات فراغت

1. فراغت بی‌برنامه: ایستادن سر کوچه یا سرگذر، شیوه‌های اصلی گذران فراغت بی‌برنامه است.
2. فراغت فعال :  در این نوع فراغت فرد برای فعالیت های فردی و اجتماعی تحرک، پویایی و حضور فعال و اثرگذار دارد. 
 

پر کردن اوقات فراغت با فعالیت های مذهبی

 یکی از اشکال گذراندن اوقات فراغت، استفاده از آن در جهت رشد و تربیت مذهبی است، در این زمینه باید بر رشد تفکر مذهبی و نیز رشد مهارت های دینی تاکید بیشتری داشته باشیم. دین اسلام برای تفکر و اندیشه ارزش بسیار والایی قائل است.
 

پاورقی 

[1] افروز، غلامعلی، مباحثی در روان شناختی و تربیت کودک ان و نوجوانان، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، 1389، صفحه  123
[2] ژان‌ فوراستیه‌, ترجمه‌ خسرو رضایی، تمدن‌ سال‌ 2001، تهران‌: سازمان‌انتشارات‌ و آموزش‌ انقلاب‌ اسلامی‌، 1368،صفحه 107
[3] «و استفرغ ایامی فیما خلقتنی له»، بخشی از دعای مکارم الاخلاق، صحیفه سجادیه .اسدالله مبشری. نشر نی ، صفحه 45
[4] لیثی واسطی‌، علی‌بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، قم‌: موسسه فرهنگی دار الحدیث‌، 1376، ص 485

منبع
افروز، غلامعلی، مباحثی در روان شناختی و تربیت کودک ان و نوجوانان، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، 1389
ژان‌ فوراستیه‌, ترجمه‌ خسرو رضایی، تمدن‌ سال‌ 2001، تهران‌: سازمان‌انتشارات‌ و آموزش‌ انقلاب‌ اسلامی‌، 1368
لیثی واسطی‌، علی‌بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، قم‌: موسسه فرهنگی دار الحدیث‌، 1376
دعای مکارم الاخلاق، صحیفه سجادیه .اسدالله مبشری. نشر نی

بیشتر بخوانید :
نیم‌نگاهى به اوقات فراغت؛ زمینه‌ها و راه‌کارها
مدیریت اوقات فراغت
12 پیشنهاد برای اوقات فراغت
در اوقات فراغت چه کنم؟